Sommige vrouwen in de premenopauze hebben last van stemmingswisselingen en huilbuien. Daardoor ontstaan conflicten met hun omgeving en herkennen ze zichzelf haast niet meer. Daarbovenop zijn ze vergeetachtig, verstrooid en neerslachtig. Na een bezoekje aan hun huisarts worden ze naar huis gestuurd met antidepressiva. Maar ben je in dat geval werkelijk depressief? Of zit je misschien gewoon in een midlifecrisis? Kunnen je hormonen de oorzaak zijn? Of beeld je je iets in?
Slechts weinig artsen herkennen de typische symptomen van de premenopauze. Nochtans is het een periode die lang kan duren: tot wel tien jaar of meer vóór de start van de eigenlijke menopauze. Daardoor krijgen sommige vrouwen onterecht de diagnose dat ze depressief zijn. Toch bestaat er zeker een link tussen overgang en depressie. Je geslachtshormonen hebben bijvoorbeeld een grote invloed op je stemming…
De invloed van je geslachtshormonen op je stemming
Net zoals de puberteit een crisis is waarbij je van onvruchtbaar meisje evolueert naar een vruchtbare vrouw, is de overgang ook een soort crisis. Maar dan in de omgekeerde richting. Elke verandering gaat gespaard met een totale omwenteling, voorafgegaan door een moeilijk periode. Na oorlog komt er vrede en na regen zonneschijn.
In de overgang zijn je geslachtshormonen niet stabiel. En aangezien je geslachtshormonen ook je stemming, je geheugen en je verstand beïnvloeden, laat dat zich al snel merken. Je lichaam kan immers helemaal niet meer volgen als je hormonen schommelen en elke dag weer andere hoeveelheden uitscheiden. Het is een heel complex systeem.
Oestrogeen verhoogt je hersenhormonen acetylcholine en serotonine die mee instaan voor een normaal geheugen en een goed humeur. Tuimelt je oestrogeen naar beneden, dan is het niet te verwonderen dat dit ook een enorme invloed heeft op bepaalde functies in je hersenen zoals je stemming en je geheugen.
Overgang en depressie
Tijdens de overgang kan je last hebben van depressieve gevoelens. Maar daarom heb je nog geen depressie! Deze depressieve gevoelens, onder invloed van hormoonschommelingen, gaan vaak gepaard met gevoelens van verlies en rouw: verlies van hun jeugdigheid, verlies van ouders of verlies van de zorg voor hun kinderen wanneer deze het nest verlaten. Ook kan een sombere stemming veroorzaakt worden door andere stoornissen in het lichaam waarvan bijnieruitputting of schildklierdysfunctie de twee belangrijkste zijn.
Depressies komen op middelbare leeftijd viermaal meer voor dan op andere leeftijden. Achter depressies schuilen vaak vage klachten zoals chronische pijnen, hoofdpijn, rugpijn of wisselende stemmingen. Een echte depressie is een hardnekkige ziekte. Als je een depressie hebt dan ben je niet alleen neerslachtig maar je vertoont ook veranderingen in je gedrag, je spraak, je uiterlijk, je waarnemingsvermogen en je gedachtepatroon. Je voelt je waardeloos en je vermogen tot werken, zelfverzorging en maatschappelijk functioneren is weg. Je bent niet meer in staat om van iets te genieten en je hebt nergens zin in. Een depressie heeft niet altijd een externe oorzaak. Meestal gaat ze gepaard met slaapproblemen: je kan niet in slaap geraken of je bent te vroeg wakker of je slaapt net heel lang en veel en hebt geen zin om uit je bed te komen. In ernstige gevallen heb je suïcidale gedachten.
Het is belangrijk om een onderscheid te maken tussen een echte depressie en depressieve gevoelens die het gevolg zijn van hormoonschommelingen. De behandeling is immers ook erg verschillend.
Levensstijlaanpassingen zijn essentieel
Nieuwe bevindingen leren dat depressies mede veroorzaakt worden door ontstekingen in het lichaam en de hersenen.
Daarom is levensstijl een heel belangrijke factor bij de neerslachtigheid. In beide situaties – of het nu gaat om depressieve gevoelens door de menopauze of een echte depressie – is het moeilijk om je gezond te voeden en om voor jezelf te zorgen omdat je er de zin niet van inziet. Daarom is het belangrijk dat deze taak gedeeltelijk ook door vrienden, familie en gezinsleden wordt overgenomen. Iemand die niet de moed heeft om op te staan en zich aan te kleden, heeft zeker ook niet de kracht om een gezonde maaltijd bereiden.
Medicatie of suppletie?
Voor vrouwen van middelbare leeftijd kunnen bio-identieke hormonen in beide gevallen soelaas brengen. Bio-identieke hormonen hebben een positieve invloed op heel je hormonaal systeem en op je hersenfuncties. Ze verbeteren je algemeen welbevinden, in tegenstelling tot synthetische hormonen die vaak in verband worden gebracht met depressies, hoofdpijn en angstgevoelens. Een goed voorbeeld van zo’n synthetische hormonen is de anticonceptiepil. Veel vrouwen die de pil slikken, klagen over stemmingsschommelingen, gelatenheid en een minder positieve kijk op de wereld.
In sommige gevallen zijn antidepressiva noodzakelijk. Maar dit mag zeker niet de eerste keuze zijn. Ze brengen namelijk heel veel bijwerkingen met zich mee en hebben een verslavend effect.
Houd ook rekening met seizoensdepressie en kijk eerst of supplementen niet voldoende werken. Suppletie met Sint-Janskruid brengt bij sommige mensen wonderbaarlijke veranderingen teweeg. Ook omega-3 supplementen en een goed multivitaminen-mineralencomplex werken ondersteunend.
Daarnaast is het erg belangrijk om terug in beweging te komen. Letterlijk en figuurlijk. Wandelen, zwemmen en yoga zijn heilzaam bij depressie. Bewegen zorgt ervoor dat je systeem gereset wordt.
Zoek hoe dan ook op tijd hulp en probeer er met iemand over te praten!